Οι ήρωες των παιδικών μας χρόνων

Καθοριστικής σημασίας για την ανατροφή μας και τη διαμόρφωση του χαρακτήρας μας αποτέλεσαν τα διάφορα πρότυπα στα οποία εκτεθήκαμε στην ευαίσθητη παιδική μας ηλικία. Εκτός από τα άμεσα υποδείγματα μέσα στην οικογένεια και το κοινωνικό μας περίγυρο, αναμφίβολα δεχτήκαμε σημαντικά ερεθίσματα από χαρακτήρες κόμιξ, κινουμένων σχεδίων και ταινιών, ηθοποιούς, αθλητές και άλλους φανταστικούς ή πραγματικούς «ήρωες», οι οποίοι σφυρηλάτησαν τα ιδανικά και τις αξίες μας. Στο παρόν αφιέρωμα θα προσπαθήσουμε να θυμηθούμε μερικούς από αυτούς.

Batman

Ο «άνθρωπος νυχτερίδα» με την σκοτεινή και badass εμφάνιση του αποτέλεσε δυναμικότερο πόλο έλξης στις μικρές ηλικίες των 90s, απ΄ότι οι υπόλοιποι ηπερήρωες με τα πολύχρωμα κοστούμια (Superman, Spider-Man κλπ).  Η πρώτη επαφή με τη μοντέρνα εκδοχή του σκοτεινού ιππότη συνέβη με τις δύο ταινίες του Tim Burton (1989 και 1992) , ενώ λίγο αργότερα ακολούθησε και η εξαιρετική animated σειρά, η οποία ξεχώριζε από τα υπόλοιπα «παιδικά» με τη noir και πιο ώριμη ατμόσφαιρα της.

Τα μικρά παιδιά θαύμαζαν τον Batman καθώς επρόκειτο για έναν θνητό άνθρωπο χωρίς υπερδυνάμεις, ο οποίος με τη βοήθεια των ικανοτήτων του, των cool gadgets και των οχημάτων του, προσπαθούσε να πατάξει την εγκληματικότητα στην ταλαιπωρημένη πόλη της Gotham, παραμένοντας πάντα πιστός στον ηθικό του κώδικα. Παράλληλα έκανε μόδα τη μπέρτα με αποτέλεσμα την ώρα του παιχνιδιού να εξαφανίζονται ως δια μαγείας τα απλωμένα σεντόνια των μανάδων τους. Τα ίδια παιδιά, πολλά χρόνια αργότερα και ως ενήλικοι πλέον, είχαν την τύχη να βιώσουν τα βιντεοπαιχνίδια της σειράς Arkham και να θυμηθούν την παιδική τους ηλικία, όπου με τη φαντασία τους ίπταντο πάνω από σκοτεινά σοκάκια και πλάκωναν κακοποιούς.

 

Michael Jordan

Το μεγαλύτερο ποσοστό των παιδιών στην Ελλάδα πίσω στα 90s δεν είχε τη δυνατότητα να παρακολουθήσει αγώνες NBA. Κι όμως τον Michael Jordan τον γνώριζαν και οι πέτρες και όλοι τον θαύμαζαν ως τον κορυφαίο αθλητή του κόσμου, αποτελώντας παράλληλα και το κίνητρο για σημαντική μερίδα νέων να ασχοληθεί με το μπάσκετ και να γραφτεί σε ομάδα (αντίστοιχο πρότυπο των προηγούμενων εγχώριων γενεών υπήρξε ο τεράστιος Γκάλης). Για τους περισσότερους η γνωριμία με τα κατορθώματα του “Air” Jordan επήλθε μέσα από τις συζητήσεις με φίλους, τις ειδήσεις, τις αθλητικές εφημερίδες, τα Αλμανάκο και τις κάρτες ΝΒΑ που πουλούσαν τα ψιλικατζίδικα.

Ήταν σύνηθες φαινόμενο εκείνα τα χρόνια, στην ερώτηση «τι ομάδα είσαι», τα παιδάκια εκτός απο ελληνικές ομάδες να απαντάνε και Chicago Bulls, χωρίς να έχουν παρακολουθήσει ποτέ αγώνα τους. Το 1996 κυκλοφόρησε η ταινία Space Jam και η δημοτικότητα του Jordan στην χώρα μας εκτινάχθηκε πάλι στα ύψη, καθώς τα πιτσιρίκια παρακολουθούσαν εκστασιασμένα το είδωλο τους να καρφώνει παρέα με τον Bugs Bunny (τραγουδώντας από μέσα τους το ρεφρέν του “I believe I can fly”). Τέλος, κάτι παπούτσια μάρκας Nike Air Jordan για την πλειοψηφία των νεαρών ήταν άπιαστο όνειρο που απλά  θαύμαζαν στις βιτρίνες των καταστημάτων.

 

Arnold Schwarzenegger

Ο μεγαλύτερος ίσως movie action hero των 80s και 90s κατάφερε να κάνει θραύση στις μικρότερες ηλικίες εκείνης της εποχής, γαλουχώντας γενιές και γενιές. Ο «Σβαρτζενέγκερ» (όπως τον αποκαλούμε στην χώρα μας) καθιέρωσε το πρότυπο του υπερβολικά τουμπανιασμένου macho alpha-male ήρωα που μπορούσε να αντιμετωπίσει κάθε απειλή με την επιβλητική badass παρουσία του (και σίγουρα όχι με το υποκριτικό του ταλέντο). Το αξιέπαινο γεγονός ότι πριν ασχοληθεί σοβαρά με την ηθοποιία, κατέκτησε 7 φορές τον τίτλο του Mr. Olympia, προφανώς βοήθησε στην απόδοση αυτής της εικόνας του απόλυτου αρσενικού και με το ντοκιμαντέρ Pumping Iron παρακίνησε πολύ κόσμο να γραφτεί στο γυμναστήριο.

Όπως ήταν αναμενόμενο, οι πιτσιρικάδες όταν τον έβλεπαν στην οθόνη ταυτίζονταν μαζί του και ονειρεύονταν να αποκτήσουν τα υπερμεγέθη ποντίκια του, ενώ για πολλούς οι ταινίες του σηματοδότησαν το «τέλος της αθωότητας» με τις σκηνές βίας που περιείχαν (μια δόση ευθύνης πρέπει να καταλογιστεί και στους γονείς  που πχ. θεωρούσαν φυσιολογικό να παρακολουθούν το Predator με τον 5χρονο γιο τους). Επιπλέον αξίζει να αναφερθεί ότι αρκετές απο τις ατάκες του (one-liners) υιοθετήθηκαν από τα αγοράκια στα 90s στο καθημερινό τους παιχνίδι, καθώς όσοι παρακολούθησαν  το Terminator 2,  κάποια στιγμή στην παιδική τους ηλικία πριν πατήσουν τη σκανδάλη του πλαστικού τους όπλου, σίγουρα αναφώνησαν με ενθουσιασμό: “Hasta la vista, baby”. Τέλος, δεν είναι ντροπή να παραδεχτούμε οτι στην τελική σκηνή όπου ο Τ-800 βυθίζεται στο λιωμένο ατσάλι, μας έρχονται ακόμα και σήμερα δάκρυα στα μάτια, μπροστά σε έναν ιστορικό κινηματογραφικό επίλογο που στιγμάτισε τη νιότη μας και κατέρριψε τον μύθο ότι «οι άντρες δεν κλαίνε».

 

Sylvester Stallone

Ο άλλος ζωντανός θρύλος του Hollywood που μαζί με τον Schwarzenegger κυριάρχησε στις ταινίες δράσης των 80s και 90s. O «Σταλόνε» με τον εμβληματικό του ρόλο ως Rocky, όχι μόνο σύστησε το άθλημα της πυγμαχίας στη νεολαία της εποχής, αλλά παρέδωσε και μαθήματα ζωής όπου η σκληρή προπόνηση και η αποφασιστικότητα μπορεί να μετατρέψει τον κάθε από εμάς από outsider σε νικητή. Είναι αξιοθαύμαστο οτι στην Ελλάδα των 90s, η πρώτη (και ίσως η μοναδική) επαφή που είχαν οι πιτσιρικάδες με τον κόσμο του μποξ, προήλθε από έναν φανταστικό κινηματογραφικό χαρακτήρα, ο οποίος έγινε συνώνυμο του αθλήματος, καθώς τα επικά μοντάζ της προπόνησης του ώθησαν πολλούς νέους να βγουν από το σπίτι τους και να αθληθούν.

Ο δεύτερος καθοριστικός του ρόλος ως Rambo, ήταν αυτός που καθιέρωσε στη συνείδηση των παιδιών το στερεότυπο του μακρυμάλλη γυμνασμένου γυμνόστηθου ήρωα που κραδαίνει απο ένα οπλοπολυβόλο σε κάθε του χέρι και μπορεί να θερίσει μόνος του ολόκληρους στρατούς. Επιπλέον, έκανε μόδα τη bandana στους «πολέμους» που έπαιζαν με την φαντασία τους οι παιδικές παρέες, οδηγώντας πολλά αγοράκια να δένουν στο μέτωπο τους τα πλεχτά των γιαγιάδων τους (ή οποιοδήποτε κουρέλι ήταν διαθέσιμο). Δυστυχώς, η παιδική μας φαντασίωση να θαυμάσουμε Sly και Arnie στην ίδια ταινία στο απόγειο της δόξας τους, δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ (οι Expendables και το Escape Plan ήρθαν δεκαετίες αργότερα).

 

Power Rangers

Οι Power Rangers που άρχισαν να προβάλλονται στα μέσα των 90s στον Ant1, αποτέλεσαν αφορμή αμέτρητων έριδων και προσωρινής καταστροφής μακροχρόνιων φιλιών μέσα στις παιδικές παρέες της εποχής. Ο λόγος; Μα φυσικά το «ποιος θα είναι» ο κόκκινος Power Ranger στην παρέα. Και αργότερα ο πράσινος, και πιο μετά ο άσπρος. Το συγκεκριμένο παιδικό σόου αφορούσε μία παρέα εφήβων, οι οποίοι με τις σούπερ cool στολές τους και τα γιγάντια ρομπότ τους (που ενώνονταν σε ακόμα πιο τεράστια), προστάτευαν τη γη από τα διαβολικά σχέδια της εξωγήινης μάγισσας Ρίτας και τον στρατό των τεράτων της. Τι άλλο δηλαδή μπορούσε να ζητήσει ένα μικρό παιδί εκείνη την εποχή για να ταυτιστεί με τους ήρωες μιας τηλεοπτικής σειράς;

Ο αντίκτυπος που είχε η συγκεκριμένη παραγωγή στις μικρές ηλικίες δεν είχε προηγούμενο, με τους Power Rangers να αποτελούν το καθημερινό αντικείμενο συζήτησης και παιχνιδιού στα προαύλια των σχολείων, την αγορά να κατακλύζεται από σχετικό merchandise (φιγούρες, ρολόγια, χαρτάκια κλπ) και βεβαίως την τεράστια προσμονή των παιδιών για τις απόκριες, όπου και θα μπορούσαν να ντυθούν ο αγαπημένος τους Ranger (δηλαδή ο κόκκινος ή ο πράσινος). Τέλος, θα ήταν άδικο να μην αναφερθεί το επικό music theme της σειράς που έχει χαραχτεί ανεξίτηλα στη μνήμη μας (και ακούμε μέχρι σήμερα), αλλά και η χαρακτηριστική μελωδία καλέσματος του Dragonzord από τον πράσινο Ranger που όλοι προσπαθήσαμε να μιμηθούμε σαν παιδιά.

 

Σον Γκόκου

To Dragon Ball άρχισε να προβάλλεται στα μέσα των 90s στον Ant1 και για πολλά πιτσιρίκια υπήρξε η πρώτη επαφή με τα γιαπωνέζικα κινούμενα σχέδια (anime). Η συγκεκριμένη σειρά (και κυρίως η συνέχεια της Dragon Ball Z) αποτέλεσε την πρωτοφανή και απόλυτη εκπλήρωση των περισσότερων παιδικών φαντασιώσεων. Πρωταγωνιστές που πετάνε, κινούνται με ιλιγγιώδη ταχύτητα και τηλεμεταφέρονται; Τσεκ. Γελοιωδώς μυώδεις χαρακτήρες που αυξάνουν το επίπεδο της δύναμης τους καθώς σφίγγονται και ουρλιάζουν; Τσεκ. Επικές μάχες σώμα με σώμα και κύματα ενέργειας από τις παλάμες που μπορούν να καταστρέψουν βουνά ή ακόμα και ολόκληρους πλανήτες; Τσεκ. Τεράστιοι δράκοι που μπορούν να εκπληρώσουν οποιαδήποτε επιθυμία και να αναστήσουν νεκρούς; Τσεκ. Βία, αίμα, σπασμένα οστά, διαμελισμένα άκρα, κραυγές πόνου, θάνατοι χαρακτήρων (όλα πρωτόγνωρα για τις μικρές ηλικίες της εποχής); Τσεκ.

Μέσα σε αυτήν την εκρηκτική πανδαισία παιδικών ονειρώξεων, ο πρωταγωνιστής Σον Γκόκου με τους φίλους του, προστάτευε τη γη από επιδρομές εξωγήινων φυλών, διαγαλαξιακών δικτατόρων, διαβολικών ανδροειδών, απόλυτων ενσαρκώσεων του κακού κλπ. Τα χαρακτηριστικά της καλοσύνης, της ισχυρής αίσθησης της δικαιοσύνης και της φιλίας, της παιδικής αφέλειας και της τεράστιας όρεξης για το φαγητό που τον διέκριναν, οδήγησαν τις μικρές ηλικίες να ταυτιστούν μαζί του και να παρακολουθούν ανελλιπώς κάθε σαββατοκύριακο τις περιπέτειες του. Πιθανότατα όλη η νεολαία εκείνης της εποχής, θα προσπάθησε (ανεπιτυχώς) κάποια στιγμή να εκτελέσει την τεχνική του κύματος Kamehameha, που αποτελούσε την χαρακτηριστική επίθεση του πρωταγωνιστή. Στις μέρες μας ακούμε συχνά ότι «το Dragon Ball ήταν το παιδικό που μας έκανε άντρες».  Ίσως αυτή η διατύπωση να μην απέχει και πολύ από την πραγματικότητα, καθώς όταν παρακολουθούσαμε την σκηνή όπου ο εξουθενωμένος Σον Γκόκου μπροστά στη δολοφονία του καλύτερου του φίλου μεταμορφώνεται για πρώτη φορά σε Super Saiyan, νιώσαμε να φυτρώνουν οι πρώτες αχνές τρίχες στο άνω χείλος και στο στήθος μας.

 

Honorable mentions

Superman γιατί απλά ήταν ο πιο δυνατός (broken OP  πριν καθιερωθεί ο όρος).

Χελωνονιντζάκια γιατί ήταν γιγάντιες cool χελώνες που γνώριζαν «καράτε» και λάτρευαν την πίτσα.

Ποπάϋ γιατί πάντα τον βρίσκαμε στο περίπτερο και γιατί μας έμαθε να εκτιμάμε το σπανακόρυζο της μαμάς.

Αστερίξ και Οβελίξ γιατί μας έκαναν τα πρώτα μαθήματα εναλλακτικής ευρωπαϊκής ιστορίας και γιατί όσο μεγαλώναμε, τόσο περισσότερο κατανοούσαμε και εκτιμούσαμε το ευφυέστατο χιούμορ των δημιουργών τους.

Πύρρος Δήμας γιατί κατέκτησε ένα σωρό μετάλλια και γιατί στα δικά μας μάτια ήταν ο πιο δυνατός άνθρωπος του κόσμου.

Ρονάλντο (ο βραζιλιάνος) γιατί στα 90s ήταν για τη μπάλα σχεδόν ότι ο Jordan για το μπάσκετ και γιατί η Βραζιλία αποτελούσε ακόμα ποδοσφαιρική υπερδύναμη.

 

Γιώργος Sleeper Stone